Ekologisten, txirrindularien, oinezkoen eta bizilagunen elkarteek hiri askotan atzerapauso larriak eta mugikortasun iraunkorrean aurrerapenik ez egotea salatu dute

Elkarte sinatzaileak kezkatuta agertu dira 2023ko maiatzeko hauteskundeen ostean Espainiako Estatuan udalen eraketaren ondorioz gertatzen ari den atzerakadaren aurrean: zoritxarrez, horietako askok erreformen bandera egin dute, mugikortasun jasangarriari eta kerik gabekoari dagokienez.

Bartzelona, Valladolid, Elx/Elx, Logroño, Malaga, Palma, Gijón, Castelló edo Valencia bezalako kasuak puntu beltz bihurtu dira hirietan mugikortasun iraunkorra, aktiboa, segurua eta kerik gabekoa lortzeko prozesuan. Atzerapauso onartezinak gertatzen ari dira, hala nola, bizikleta-erreiak, oinezkoentzako eremuak edo emisio txikiko eremuak desegitea. “Atzera bueltako” neurri horiek pertsonen osasuna arriskuan jartzen dute, atzerapausoa dira berotegi-efektuko gas-emisioen murrizketan, eta, are gehiago, udal askorentzat Europako hainbat eta hainbat funts itzultzea ekar dezakete, hain zuzen ere hiri-garraioa deskarbonizatzeko eta mugikortasun iraunkorra hobetzeko neurriak abian jartzeko esleitu zirenak.

Espainiako estatua ezin da Europako esparruan salbuespen bihurtu, eta atzera egin du emisio txikien mugikortasun-proposamenetan, larrialdi klimatikoaren eta krisi energetikoaren testuinguruan. Ezin imajinatuzko egonaldietara itzultzen ari da, lortutakotik asko galtzen ari da, nahiz eta klima-erronkari aurre egiteko nahikoa ez izan. Gure hiriak erregai fosilekiko mendekotasun gutxiago duten hiri bihurtu ordez, ibilgailu pribatu motordunari eta kutsatzaileari lekua ematea erabaki da.

Bien bitartean, Paris bezalako hiriak mugikortasun iraunkorrago baterantz ari dira aurrera egiten. 50ºC-ko tenperatura duten uden perspektiba arriskutsuaz jabetzen dira; hemen, aldiz, hegoalderago, ez diegu jaramonik egiten naturak bidali dizkigun ohartarazpen horiei, besteak beste, bero-bolada errepikatuetan eta ia iraunkorretan gauzatutakoei.

Hona hemen atzerapauso horien adibide batzuk: Elx/Elxen eta Logroñon bizikleta-erreiak desegitea; Valladoliden autobus-erreiak eta bizikletak kentzea; Castelló de la Planako ZBE (ETE) kentzeko mehatxua; eskola batzuk babesten dituzten bolardoak kentzea edo Kiss & Go eredua kentzea eta eskola-ingurune seguruak babestea Madrilgo eta Gijongo eskola-inguruneetan; Bartzelonako Protegim las Escoles programa berrikustea; Sant Cugat del Valleseko bidegorria babesteko elementuak kentzea; hiri batzuek “ZBE(ETE)ak ahalik eta gehien murriztuko” dituztela iragartzea, hala nola Gijon eta Badalona, edo Murtzian bezala zirkulazio-murrizketak ezabatzen dituztela iragartzea; Cogat del Valleseko bizikleta-erreia babesteko gune zabalei uko egitea.

Erakunde sinatzaileek udal gobernu talde berriei euren jarrerak berriz aztertzeko eskatu diete. Ez dago autoz edo motoz ibiltzeko eskubiderik, baina bai osasunerako eta ingurumen garbirako eskubidea. Udal-agintariek herritarren osasuna babestea izan behar dute lehentasun nagusia.

Sinatzaileek herritarrei eskatu diete mobilizatzeko eta argi uzteko pertsona askok ez dutela nahi beren hiriak autoek berriro kolonizatzea, eta lortutako hobekuntza herabeak galdu direla. Hiriak pertsonenak dira, eta haien antolamendua biztanleriaren ongizatera bideratu behar da, motordun trafikoak urteetan zehar usurpatu dien espazioa berreskuratuz.

Azkenik, Espainiako Gobernuari eta autonomia-erkidegoetako gobernuei eskatzen zaie, tokiko agintaritzen eskumenei kalterik egin gabe, legea zorrotz betetzen dela zaintzeko. Argi eta garbi, Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko Legea eta emisio txikiko eremuak arautzen dituen abenduaren 27ko 1052/2022 Errege Dekretua. Ez da onargarria udal askok legezko agindua ez betetzea, edo beste batzuek, lege-iruzur argi batean jardunez, ZBE barregarriak ezartzea, edo, bestela, iragartzea, ia indarrik gabe utziko baitituzte, zerbitzuan jartzeko Europako dirua lortu ondoren.

Manifestu hau sinatu duten taldeak: