Ekoetxean “Bilborako oinezkoentzako sare baten aldeko” plataforma aurkeztu da. “Puntatik puntara oinez eta oztoporik gabe “, oinezkoentzako sare bat sortzeko helburuz; sare horren helburua da hiriko zati guztiak lotzea, auzoak erdiko eremuarekin eta horien artean elkartu daitezen. Ekimena hainbat auzo-elkartek, desgaitasunen bat duten pertsonek eta Ekologistak Martxan elkarteak osatzen dute.
Proposamen osoa:
Bilborako oinezkoentzako sare batetik. Puntatik puntara oinez eta hesirik gabe.
Oinezkoa hiriko protagonista gisa berpiztea nahiko berria da. Duela urte gutxira arte, trafiko-azterketek mugikortasun-arazotzat autoen zirkulazioa eta horien aparkalekua baino ez zituzten hartzen.
Bilboren kasuan, 2007an joan-etorrien % 61 izatetik 2016an % 65 izatera igaro da, eta hori da joan-etorriak egiteko modurik garrantzitsuena. Azken urteotan, oinez egiten diren joan-etorrien hazkunde hori handituz joan da: biztanleriaren adinean gora egin du (biztanleriaren % 23k 60 urte baino gehiago ditu), mugikortasun iraunkorreko politiken garapena, berotegi-efektuko gas-isuriak areagotzea saihestuko duena, hiri-kalitatea hobetuko duena.
Testuinguru horretan, “Bilborako oinezkoentzako sare” baten aldeko kanpaina planteatzen dugu, autoek joan-etorriak egiteko espazio espezifiko bat duten bezala, eta bizikletek pixkanaka beren espazioa irabazten duten bezala, oinez ibiltzeko espazio bat eskatzen dugu, modu seguru eta esklusiboan gure hirian.
Oinezkoen politikari laguntzeak hainbat abantaila ditu:
1.- Politika birbanatzailea bultzatzen du: ibiltzea merkea eta herritar guztientzat eskuragarria da, eta ez du inor sozialki diskriminatzen, egoiliar guztientzat eskuragarria delako.
2.- Nabarmendu behar da oinezkoa ez dela soilik lokomozio-modu bat, baita hiria sortzeko modu bat ere, hiri-izaeraren ezaugarri diren komunikazio-harremanak ezartzeko modu bat.
3.- Ingurumenaren ikuspegitik, inpaktu txikiena eragiten duen garraiobidea da; izan ere, ez du atmosfera kutsatzen, ez du berotegi-efektuko gasik isurtzen, ez du zaratarik eragiten, eta, gainera, osasungarria da.
4.- Hirian lur gutxien okupatzen duen garraio-modua da.
Uste dugu administrazio publikoek garatutako politikek, garrantzitsuak izan arren, hainbat arazo sortu dituztela:
1.- Oinezkoen eremuak hiriaren erdigunean sortu dira batez ere, normalean aisialdi-, merkataritza- edo turismo-jarduerekin lotuta. Ez da hainbeste pentsatu hiri osoan oinez mugitzeko modu bat, baizik eta gune atseginak bilatzea jarduera ekonomiko edo kultural batzuk egiteko.
2.- Hiri-bilbean jarraitutasunik ez duten espazioak dira. Ez dago hiri osoa artikulatuko duen oinezkoentzako plan globalik (haren ikuspegi zatikatua dago).
3.- Oinezkoen espazioa pribatizatzea, terrazen kasua. Lizentziak emateko politika berriak eragin handia izan du, eta, horren ondorioz, oinezkoentzako kale batzuetan mugikortasun-espazioa murriztu egin da.
Hurrengo proposamenaren helburua “oinezkoentzako bideak” sortzea da, hiriko zati guztiak lotzeko. Proposamen hori honako hau izango litzateke:
Auzo guztiak hiriaren ardatz nagusiarekin (Alde Zaharra – Kale Nagusia – Indautxu) eta auzoen arteko lotura egitea, oinezkoentzako bideen bidez.
Bide horiek hainbat sistema edo puntu intermodalen bidez konektatuta egon behar dute beste garraio-sistema batzuekin (igogailuak, metroa, autobusak). Oinez joaten garenean, hainbat garraio-sistema erabiltzen ditugu (metroa, autobusak, igogailuak), bereziki jatorria edo helmuga hiriaren goiko auzoetan dagoenean (Santutxu, Zurbaran, OTXARKOAGA).
Oinezkoentzako bide horiek ekipamendu osagarriak izan behar dituzte (zuhaitzak, bankuak, iturriak).
Proposamen horrekin batera, oinezkoentzako bide edo korridore horiei buruzko araudi espezifiko bat aurkeztu beharko litzateke, horien erabilerak mugatu ahal izateko: terrazak erregularizatzea (blokeo-efektua saihesteko), espazio horietan egin daitezkeen jarduerak.
Proposamen horrekin batera, oinezkoentzako bide edo korridore horiei buruzko araudi espezifiko bat aurkeztu beharko litzateke, horien erabilerak mugatu ahal izateko: terrazak erregularizatzea (blokeo-efektua saihesteko), espazio horietan egin daitezkeen jarduerak.
Prozesu hori modu parte-hartzailean planteatzen dugu. Prozesu horretan, gure hiriko gizarte-eragileek (auzo-elkarteak, kolektibo jakin batzuen mugikortasun murriztua jorratzen duten elkarteak, ekologistak) pixkanaka diseinatuko dute proposamena.
Horregatik guztiagatik, talde sinatzaileok proposamen hori egiten parte hartzera gonbidatzen dugu, eta sortu berri den plataforman izena ematen dugu.
Talde sinatzaileak:
Asociación Guztientzako Altamira-Arrestizabalat
Basurtuko auzo elkartea
Uribitarte Anaitasuna Elkartea
Santutxu – Asociación Barrios por la convivencia
Deusto Elkartea
Ekologistak Martxan
Desgaitasun Fisikoa duten Pertsonen Bizkaiko Federazio Koordinatzailea (FEKOOR)
Bilbon, 2021eko ekainaren 17an
1 Askotan, “Oinezkoentzako kalea” kontzeptua espaloia handitzea, bulebarra eta parke batetik oinez ibiltzea bezalako kontzeptuekin nahastu da. Gure ustez, anbiguotasun kontzeptual horrek arazoak sortu ditu eta sortuko ditu esku hartzeko orduan. Oinezkoentzako bidearen proposamen honetan, oinez ibiltzeko bakarrik edo bidearen % 75eko okupazioan erabiltzen diren bideak hartzen ditugu.
